Lush, KRO-NCRV, de gemeenten IJsselstein, Dordrecht en Putten, Volt en Trouw. Een greep van Nederlandse organisaties die X (voorheen Twitter) hebben verlaten. Stoppen met TikTok doen vooralsnog – naast Lush – alleen overheidsmedewerkers. Voor zover ik weet, is mij geen boycot van Instagram bekend. Maar hoe dan ook hebben sociale media de tijdsgeest wel tegen.
Het zijn geen sociale media – waarin mensen en organisaties met elkaar verbonden zijn – maar asociale media. Media die algoritmes met haat voorschotelen, kinderen urenlang online houden en waar onzin de boventoon voert. Bij nader inzien kan ik me het voorstellen. Ik ben blij dat ik niet al op 12-jarige leeftijd aan short form content verslingerd was. En dat ik niet actief ben op TikTok; het Chinese platform wat veel steken laat vallen m.b.t. privacy. X is hierin zelfs het ergste, getuige het gedrag van Elon Musk en de nauwe banden met aanstaande president Donald Trump.
Er zijn genoeg redenen om sociale media de rug toe te keren. Het zal niet iedereen lukken. Een medewerker van de plantsoenendienst heeft de socials niet 1-2-3 nodig. Een rapper, dat publiek wil bereiken en behouden, wel. Het veelal jonge publiek luistert immers amper nog naar de radio en kijkt ook haast geen lineaire tv meer. Het zou kunnen dat we allemáál alle socials de rug toekeren. Dan laten we een 20-jarige geschiedenis m.b.t. dat achter ons. Met, eerlijk toegegeven, ook positieve aspecten. Want die mogen ook niet onbenoemd worden.
Denk alleen al aan mijn eerder benoemde straatje. Kun jij je de Dubai-chocoladereep, de crompouce en de bubbeltjesthee herinneren? Lekkernijen die door het dak gingen dankzij TikTok en Instagram. Menig bakkerij, supermarkt en oliebollenkraam speelde hierop in. Muzikanten die (opnieuw) viral gingen, zoals Simon de Wit (alias Blanks), Bizzey en – om ook een buitenlands voorbeeld te noemen – Lizzo. Of … neem nou anders de literatuur die een vlucht neemt. Zeer weinig tieners lezen: maar 10 procent. Maar zij die lezen, worden wel gevoed door de socials. Enkele boekenwinkels hebben zelfs hele BookTok-rijen ingericht.
Maar ook op serieuzer gebied zullen we wat missen. Zo meldde EénVandaag op 4 januari jl. dat werkgevers in hun strijd tegen het personeelstekort ook potentiële werknemers werven via TikTok en Instagram. Contentmakers die praten over hun functiebeperkingen. En queers die uitkomen voor hun queerness. Via de socials weten organisaties mensen te vinden en vice versa. En toegegeven: ook op de positieve dingen gaat het niet altijd goed. Insta zou kunst gebruiken om AI-modellen te trainen. Dezelfde socials werken de lhbti-emancipatie ook tegen; via de comments en de verfoeide algoritmes.
Maar goed … als dat allemaal echt een issue is, kunnen we ook een (Europees) alternatief opzetten. Het is lastig, maar niet onmogelijk; ken je immers Hyves nog? Wat muziek betreft heeft Europa al een alternatief: het Zweedse Spotify. Laat dat een begin zijn.