Menig Nederlander is ontevreden. Zowel de Amsterdammer als de Groninger. Zowel de opgejaagde tiener als de zwakke tachtiger. Het protest, waarin hun ontevredenheid wordt geuit, werd getoond in deze tentoonstelling.
Het was aan de Almeerse kunstscene om deze boosheid en de behoefte aan vooruitgang te vangen in een mengelmoes aan werken.
De expo begon met een stellingname over het nut van protest en verandering. Als je de tekst eenmaal tussen de regels door las, proefde je het progressivisme. Iets wat ook door een flink deel van de tentoonstelling heen liep.
v.l.n.r.: ‘dartbord’ van president Benjamin Netanyahu en ‘dartbord’ van kind (waarschijnlijk symbool voor de Palestijnse kant)
Darten
De expositie begon met een potje darts, opgezet door Yassine Moufid. Niet voor een camera en niet met de aandacht van NOS en RTL, zoals de Van Gerwens en Barney’s onder ons wel krijgen. Niettemin deed het potje van Moufid er niet onder voor. De vele gaten in zijn dartborden impliceerden iets: dat Benjamin Netanyahu, president van Israël, gehaat wordt. Het kind, wat waarschijnlijk voor de Palestijnse kant stond, had minder gaten in diens gezicht. Ook dat wees op een connotatie: misschien stonden de bezoekers aan de Palestijnse zijde?
Hoe je er ook in staat, dit fenomeen was als toeschouwer mooi om te zien.
v.l.n.r.: tv met miniatuur van Jeanine Venema’s video en tapijt van Gaddie Morman
Taal
Taal speelde een grote rol in het werk. Vooral Jeanine Venema slaagt in het verwerken van taal in haar werken. Maar waar zij op Instagram en in de Cultuurdome gebruik maakt(e) van de schatkamer van onze taal, stak Venema in Kunst is Leuk in gedachten de Noordzee over. Op naar het Angelsaksische. Maar de boodschap was helder. De pop en ik zijn twee individuen, maar we moeten ook één geheel vormen. We maken stappen vooruit, maar intussen gaan we ook achteruit. Als we stil zouden staan, zouden we helemaal ten onder gaan.
In mindere mate gold dit ook voor het werk van Gaddie Morman. Alhoewel … het was vooral de confronterende spiegel die Mormans tapijt tekende.
v.l.n.r.: foto’s vredige toestand en foto in toestand van chaos. Op foto 2 zijn de leden van de Mobiele Eenheid te zien. Zij slaan de demonstratie-in-kwestie neer.
Mix van kunstvormen
Mixen was ook Lennin Altunay niet vreemd. In zijn serie foto’s – die als wasgoed gehangen was – kon je twee dingen zien: een overgang van rust naar oorlog, of in Altunays woorden ‘van vreedzaamheid via chaos naar het ‘‘loskomen van’’ ’.
Wat werkten in zijn serie waren het kleurgebruik en de belichting: het leek er net op alsof je terugging naar de jaren 80 en 90 van de vorige eeuw. Hij speelde ook met herhaling en compositie: zo was de overall-compositie goed te zien in de foto op het strand. Met dank aan de badgasten in het water, alsmede de parasols.
Wat bij Altunay’s werk ook goed werkte, was het laten samenhangen van beeld en geluid. Althans, ten aanzien van zijn eerste en tweede soundscape. De laatste, met de echo en die over ‘muziek’ ging, was op zichzelf ook sterk, maar vormde als deel van het geheel een vreemde eend in de bijt.
Overige delen expo
De tas van Extincition Rebellion (met gids en prullaria inbegrepen) maakte de expositie af. De link met de artistieke protesten was snel gelegd. Met zo’n krachtige expositie in ogeschouw, was het jammer dat ik Stefano de Smaeles werk niet had beluisterd.
Maar dat was niet het grootste punt voor vooruitgang. Als kunstrecensent heb ik behoefte aan een uitbreiding van de expositie. Hoewel een Gallisch progressief pandje wat zich verzette tegen de extreemrechtse overheersing van buitenaf schattig is, konden ze juist hun kracht uit performances – of werken van performatieve aard – buiten het pand halen.
‘Normaal Doen?’ was te zien in Kunst is Leuk van 12 september t/m 13 oktober 2024.
(Aanvulling maandag 25 november 2024, 19:20: Ik had geschreven dat het werk van muzikant Stefano de Smaele niet te zien of horen was in de Kunst is Leuk. De Smaele heeft mij in de commentsectie erop gewezen dat dat wel kon zijn. Ik heb dat tijdens het bezoek op zondag 13 oktober jl. anders ervaren. Hoe het ook zij, ik heb de tekst aangepast.)